بخشی از متن فایل رایگان مقاله پايش خشکسالي با استفاده از دادههاي سنجنده MODIS و مقايسه با شاخص هواشناسي SPI در دورههاي کوتاه مدت (مطالعه موردي: حوزه آبخيز جازموريان) :
خشکسالیها بهعنوان یکی از مهمترین تهدیدات تولیدات کشاورزی در جهان، از مهمترین چالشهای پیش رو در ایرانبه شمار میروند. این پدیده با کاهش میزان نزولات آسمانی شروع شده و به کاهش رطوبت خاک و افزایش دمای سطح زمین منجر گردیده که در نهایت رشد پوشش گیاهی را تحت تاثیر قرار میدهد. در این پژوهش، خشکسالی حوضه جازموریان (رودبار جنوب) با استفاده از شاخصهای VHI، VCI، TCI و SPI به کمک تصاویر ماهوارهای سنجنده MODIS مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، تولیدات LST (MOD11A1)، و تولیدات شاخص پوشش گیاهی (MOD13A1)، برای سالهای 2000 تا 2018 مربوط به هفته اول ماه مارچ (اسفندماه) انتخاب شدند. در انتخاب تصاویر پایه سعی شده است تا همخوانی زمانی رعایت شود. از این رو، ابتدا نقشههای شاخص خشکسالیVHI و VCI استخراج گردید و سالهای رخداد خشکسالی با طبقات بحرانی و خیلی شدید مشخص شد، سپس با استفاده از شاخص SPI و دادههای بارندگی نیز به برآورد خشکسالی در ایستگاه سینوپتیک کهنوج در منطقه مطالعاتی مبادرت شد. یافتههای این پژوهش در بررسی شاخص VHI نشان داد که سالهای 2001، 2002، 2006، 2009، 2012، 2016 و 2018 از وضعیت حادتری نسبت به خشکسالی برخوردارند، به طوری که بیش از 75 درصد وسعت منطقه در کلاس خشکسالی شدید، خیلی شدید و بحرانی قرار گرفته است. با توجه به نتایج حاصل از طبقهبندی شاخص VHI، غالبیت کلاس خشکسالی خیلی شدید در قسمتهای وسیعی از مرکز حوضه به وضوح قابل مشاهده است و بخشهای شرقی و جنوب شرقی حوضه بیشتر در کلاس بحرانی خشکسالی واقع شدهاند که در ارتباط با ویژگیهای توپوگرافی منطقه و غالبیت خشکی در این نواحی و فقر پوشش گیاهی میباشد. همچنین مقایسه نتایج حاصل از شاخص VHI با شاخص هواشناسی SPI در دورههای کوتاه مدت (یک ماهه، سه ماهه، شش ماهه) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه بیشترین انطباق نسبی شاخص مزبور با SPI شش ماهه مشاهده شده است. به طور کلی بخش اعظم منطقه مورد مطالعه در گستره کلاسهای خشکسالی خیلی شدید و شدید قرار گرفته است که نیازمند توجه به مدیریت بهینه منابع آبی در این نواحی میباشد.