فایل رایگان پاورپوینت دست ‏آوردهاي اجتماعي حکومت امام مهدي (عج)

... دانلود ...

بخشی از متن فایل رایگان پاورپوینت دست ‏آوردهاي اجتماعي حکومت امام مهدي (عج) :

مقدمه

بر طبق وعده ادیان الهی آینده جهان با ظهور منجی موعود، قرین سعادت و کمال انسان خواهد بود و بشر به تکامل فکری و اخلاقی و معنوی دست خواهد یافت و زندگی بشر در آینده به عالی ترین و کامل ترین زندگی ها منتهی می شود.

ظهور منجی موعود مظهر نویدی است که به اهل ایمان و عمل صالح داده شده است، مظهر پیروزی نهایی اهل ایمان است... از مجموع آیات و روایات استنباط می شود که قیام مهدی موعود (عج) آخرین حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است که از آغاز جهان برپا بوده است. مهدی موعود تحقق بخش ایده آل همه انبیا و اولیا و مردان مبارز راه حق است (مطهری، 1392: ج24، 437-438).

و این که ادیان پیش بینی می کنند که عدل کامل، صلح کامل، رفاه کامل، سلامت کامل و امنیت کامل برقرار خواهد شد، همان پیش بینی تکامل تاریخ و تکامل بشریت است؛ یعنی زندگی بشر در آینده منتهی می شود به عالی ترین و کامل ترین زندگی ها که از جمله آثاری که در آن هست آشتی انسان و طبیعت است و آن این است که زمین تمام معادن خود را در اختیار انسان قرار می دهد، آسمان تمام برکات خود را در اختیار انسان قرار می دهد و همه اینها خود، تکامل تاریخ است (همان، 1392: ج15، 178).

حکومت جهانی امام مهدی (عج) دست آوردهای بسیاری خواهد داشت و در واقع در آن دوره معرفت و عدالت و صلح و انسانیت و معنویت حکومت خواهد کرد. کارکردها و دست آورد اجتماعی حکومت جهانی یکی از صدها دست آوردی است که این حکومت به دنبال خواهد داشت. در نوشتارهای مختلف اعم از کتاب و پایان نامه و مقاله به برخی از ابعاد دست آوردهای حکومت جهانی امام مهدی (عج) به نکات خوبی اشاره شده اما به دست آوردهای اجتماعی کمتر پرداخته شده است و از امتیازات نوشتار پیش رو تبیین برخی از مهم ترین دست آوردهای اجتماعی حکومت جهانی امام مهدی (عج) است و این نوشته در صدد است به این سؤال اصلی پاسخ دهد که: مهم ترین کارکردها و دست آوردهای اجتماعی حکومت جهانی کدامند؟ برای رسیدن به پاسخ لازم از روش عقلی و نقلی توأمان استفاده می شود؛ به خصوص از روایاتی که در منابع و متون اسلامی در باره ویژگی های حکومت جهانی و عصر ظهور آمده بهره گرفته خواهد شد. گرچه دست آوردهای اجتماعی حکومت جهانی بسیار خواهد بود؛ اما به جهت رعایت اختصار در این نوشته دو کارکرد مهم اجتماعی یعنی: انسجام و همبستگی اجتماعی، امنیت اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار داده شده و از مهم ترین یافته ها و نوآوری های این تحقیق استخراج راهکارهای حکوت جهانی در تحقق انسجام و امنیت اجتماعی است.

انسجام و همبستگی اجتماعی

وفاق و انسجام، پایه و اساس زندگی اجتماعی است. و یکی از نیازهای اصلی و بنیادین جوامع انسانی محسوب می شود. واژه انسجام (Integration ) نوعی هماهنگی همراه با نظم و سیاق را در ذهن متبادر می کند. «انسجام و وفاق حاصل و نتیجه مجموعه ای از اهداف و ارزش های مشترکی است که اعضای یک گروه به آن تمایل دارند و این اهداف و ارزش ها نقش تعیین کننده ای در حیات آن گروه دارد» (محرابی، 1387: 21). انسجام اجتماعی عبارت است از مجموعه ای از اهداف و ارزش های مشترکی که اعضای یک گروه به آن تمایل دارند و این اهداف و ارزش ها نقش تعیین کننده ای در حیات آن گروه دارد (همان، 1378: 25).

عوامل مؤثر در ایجاد انسجام و وفاق را می توان در مناسبات فرهنگی، مذهبی، دینی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، جستجو نمود و بر آنها تأکید داشت... مهم ترین وفاق در جامعه نیز، وفاق ارزشی است. یعنی مردم از ارزش های مشترکی پیروی کنند. اگر جامعه ای فاقد این سرمایه مهم اجتماعی باشد دچار عدم همبستگی است » (همان، 1387: 36).

شناخت عواملی که در ایجاد ارزش ها و تقویت آنها مؤثرند در ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی دارای اهمیت است. یکی از عوامل مؤثر در این زمینه دین و مذهب است. از نگاه جامعه شناسان یکی از کارکردهای اصلی دین، ایجاد همبستگی و وفاق اجتماعی است. از نظر آگوست کنت «دین اصل وحدت بخش و زمینه مشترکی را فراهم می سازد که اگر وجود نداشته باشد، اختلاف های فردی جامعه را از هم می گسیختند. دین به انسان ها اجازه می دهد تا بر تمایلات خودخواهانه شان فائق آیند و به خاطر عشق به همنوعان شان فراتر از این خودخواهی ها عمل کنند. دین همان شیرازه نیرومندی است که افراد را با یک کیش و نظام عقیدتی مشترک به همدیگر پیوند می دهد. دین سنگ بنای سامان اجتماعی است » (کوزر، 1373: 34 به اعتقاد دورکیم «اجرای مراسم مذهبی و بعد مناسکی دین نقش مهمی در تقویت همبستگی اجتماعی ایفا می کند؛ زیرا افراد از طریق مشارکت در مناسک و مراسم مذهبی، اقتدار اخلاقی جامعه را آشکارا حس می کنند و احساسات اخلاقی و اجتماعی از همین طریق تقویت و تجدید می شود و از همین طریق است که پیوند میان افراد و اعضای جامعه تقویت و تشدید می گردد. از نظر وی تشریفات دینی هر قدر که کم اهمیت باشند باز هم مردم را در مواقع مختلف به منظور انجام مناسک و مراسم دینی گرد هم جمع می کند. از این طریق صمیمیت بیشتری بینشان ایجاد می کند و نگاه افراد از همین رهگذر به هم تغییر می کند» (فصیحی، 1389: 138-139). با توجه به نقش دین در ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی از یک طرف و تبلور کامل دین اسلام در حکومت جهانی امام مهدی (عج) از طرف دیگر، بنابراین انسجام و همبستگی اجتماعی را می توان یکی دیگر از دست آوردهای و کارکردهای اجتماعی حکومت جهانی به شمار آورد.

راهکارهای حکومت جهانی برای ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی

مهم ترین راهکارهای حکومت جهانی برای ایجاد انسجام و همبستگی اجتماعی عبارتند از:

1- ایجاد باور مشترک از راه حاکمیت دین الهی

حاکمیت دین الهی و یکتاپرستی یکی از دست آوردهای مهم حکومت جهانی امام مهدی (عج) است؛ این مطلب از روایاتی که در صدد ترسیم ویژگی های عصر ظهور به ویژه حکومت جهانی است؛ برداشت و استنباط می شود. در روایاتی چند به این نکته اشاره شده که در عصر ظهور و در حکومت جهانی، دین الهی به خصوص شعار توحیدی «لا اله الا الله» در همه پهنه زمین طنین انداز می شود؛ إذا قام القائمُ لا یَبقی أرضٌ إلّا نُودِیَ فیها بِشهادهِ أن لا إله إلا اللهُ و أنّ محمداً رسولُ الله؛ دیگر در روی زمین هیچ نقطه ای نمی ماند جز این که در آن به یکتائی خدا و رسالت پیامبر اکرم (ص) ندا سر داده می شود (عیاشی، 1380ق: ج1، 183).

و در روایت دیگر امام با دست خودش به فراگیری شعار توحید در آفاق زمین و دور دست های آن اشاره می کند (بحرانی، 1374: ج4، 291). شمول و فراگیری شعار توحید به نحوی است که هیچ نقطه ای از نقاط زمین از آن خالی نخواهد بود و مردم صبح و شام آن را زمزمه خواهند نمود. « لا تبقی قریهٌ إلّا نودِی فیها بشهاده أن «لا إله إلّا اللّه و أنّ محمدا رسول اللّه» بُکرَهً وَ عَشِیّا» (قندوزی، ج3، 240). و در حقیقت جنگ و قتال امام مهدی (عج) در زمان ظهور برای حاکمیت توحید و نجات از شرک همه بشریت است. «یقاتلون حتّی یُوَحِّدُوا اللّهَ و لا یُشرِکَ بِهِ شَیئا... » (همان: ج3، 240). و با فراگیری توحید و باور و گرایش مردم به آن، حضرت مهدی (عج) و یارانش بر شرق و غرب عالم مسلط خواهند شد و بساط ظلم و ستم برچیده می شود. «یملّکهم اللّه مشارق الأرض و مغاربها و یظهر اللّه بهم الدین حتی لا یری أثر من الظلم و البدع» (همان: ج3، 244). و این همه به خاطر فراگیری دین اسلام در نقاط مختلف زمین است. در روایتی دیگر فراگیری دین اسلام و شعار توحید به فراگیری شب که همگان را در برمی‏گیرد توصیف شده است. لیدخلنّ هذا الدّین ما دخل علیه اللّیل (صافی گلپایگانی، 1380: ج2، 44).

فراگیر شدن دین الهی در جامعه و حاکمیت آن دارای آثار مختلفی است. یکی از آثار مهم آن ایجاد وفاق و همبستگی اجتماعی است زیرا دین با ایجاد باور مشترک در میان مردم آنها را گردهم جمع می کند و تکیه بر باور مشترک موجب وفاق و همبستگی اجتماعی خواهد بود. پرواضح است هرچه دایره شمول و فراگیری دین بیشتر باشد به همان میزان کارکردهای آن در ساحات مختلف نیز تأثیرگذارتر خواهد بود. با توجه به روایات یاد شده، در حکومت جهانی دایره شمول و فراگیری دین به گونه ای است که همه پهنه گیتی را در بر خواهد گرفت و به همین میزان حوزه های تأثیر گذاری اش نیز از شمول بیشتری برخوردار خواهد بود و به همین نسبت انسجام بخشی آن نیز افزایش می یابد و همه مردم جهان را بر خواهد گرفت. بنابراین می توان گفت: با گسترش دین و حوزه های مختلف آن در حکومت جهانی، باور مشترک انسانی به وجود می آید و این اهداف موجب وفاق و همبستگی اجتماعی خواهد بود. بنابراین می توان گفت:

حکومت جهانی--->گسترش و حاکمیت دین الهی --->ایجاد باور مشترک---> انسجام و همبستگی اجتماعی

2- ایجاد ارزش های مشترک از راه فراگیر شدن دین الهی

دین، منبع مهمی برای باورها و ارزش ها است. ارزش توسط باور به منصه ظهور می رسد؛ و به موازات باور و در پیوند عمیق با آن بخش عمده ای از معارف بشری را تشکیل می دهد. «باورها و ارزش ها از دو ناحیه با یکدیگر پیوند می خورند، یکی از ناحیه سرچشمه بودن باورها برای ارزش ها و متقابلا مبتنی بودن ارزش ها بر باورها، و دیگری از ناحیه اتکای هر دو مقوله با هم بر خاستگاه های مشترکی چون دین و فطرت» (رهنمایی، 1385: 97).

دین یکی از عوامل مؤثر در تولید ارزش هاست؛ حکومت جهانی تجلی کامل دین اسلام است به طوری که همه ظرفیت های دین اسلام در آن ظهور و بروز می یابد. گفته شد در حکومت جهانی دین الهی و شعار توحید، جهانی می شود و در نتیجه با فراگیر شدن دین در آن عصر، علاوه بر این که می تواند باور مشترکی را برای همه مردم جهان ترسیم کند، قادر است ارزش های مشترکی را نیز در میان مردم به وجود آورد. مانند ارزش های اخلاقی و تربیتی، ارزش های اقتصادی، ارزش های سیاسی و اجتماعی و ارزش های فرهنگی. برای تأیید این مطلب می توان به روایاتی که وضعیت جامعه عصر ظهور را ترسیم نموده اند استدلال نمود. مانند روایاتی که بر تعالی اخلاقی و فرهیختگی عقلانی بشر دلالت دارند » (صدوق، 1359، ج2، ص675) و یا روایاتی که بر حاکمیت ارزش های اقتصادی و نظام اقتصادی معنویت گرا و ارزش مدار دلالت می کنند بر این مطلب تصریح دارند که بر طبق چنین نظام اقتصادی همه معیارهای والای اخلاقی نظیر: اخوت، ایثار، تعاون، احسان، و قناعت و... بر جامعه حاکم می شود و در شکل دهی و تحکیم فرهنگ عمومی تأثیرگذار است. مانند این روایت که می گوید: هنگامی که قائم (عج) قیام کند، رفاقت و دوستی خالصانه (در میان مردم) رایج می گردد و اگر مردی دست در جیب برادرش فرو برد و به اندازه نیازش بردارد، برادرش او را منع نمی کند (حرعاملی، 1409: ج5، 121).

بر طبق این حدیث در نظام جهانی مهدوی آن چنان صفا و صمیمیت و محبت و برادری بین مردم پررنگ می شود که خود مردم با آغوش باز پذیرای همدیگرند و نیازهای یکدیگر را از دل و جان برآورده می کنند. استقرار ارزش های مختلف موجب می شود فرهنگ را تحت تأثیر خویش قرار دهد و مایه رشد و ترقی آن خواهد شد و تکیه بر ارزش های مشترکی که حاصل حکومت جهانی است از دو جهت می تواند در ایجاد انسجام و وفاق اجتماعی، نقش داشته باشد:

الف) از جهت ایجاد و تحکیم پیوند در میان مردم

در هر اجتماعی ارزش ها بهترین عامل پیوند می باشند و سرمایه اجتماعی عظیمی را شکل می دهند. تکیه بر ارزش های مشترک، می تواند موجب پیوند بیشتر مردم با همدیگر باشد و پیوند افراد را تقویت کند. بنابراین عملا در جوامعی که افراد دارای پیوند بیشتری با یکدیگر باشند، اصل وفاداری از جایگاه ویژه ای برخوردار است و به همان میزان انسجام قوت بیشتری می گیرد. در هر اجتماعی، ارزش ها بهترین عامل پیوند می باشند و سرمایه اجتماعی عظیمی را شکل می دهند که می توان آن را زمینه ساز پیوندهای محکم بین افراد دانست (محرابی، 1387: 37).

ب) از جهت ایجاد و تحکیم اعتماد عمومی

اعتماد اجتماعی مفهومی است که در فرایند روابط اجتماعی بین افراد و سازمان های اجتماعی با همدیگر تبلور می یابد. اعتماد، احساس روابط اجتماعی است و رابطه مستقیم با میزان روابط اجتماعی دارد. بدین صورت که هرچه میزان اعتماد اجتماعی میان افراد و گروه ها و سازمان های اجتماعی در جامعه بیشتر باشد به همان میزان روابط اجتماعی از شدت، تنوع، ثبات و پایداری بیشتری برخوردار است (نعمت اللهی، 1392: 181).

تکیه بر ارزش ها یکی از عوامل مؤثر در ایجاد اعتماد اجتماعی است. زیرا تکیه بر ارزش ها می تواند فصل مشترکی را در بین افراد ایجاد کند و موجب شود تا اعتماد میان مردم با همدیگر و مردم با حکومت، که رکن دیگری از انسجام است به وجود آید. زیرا ارزش ها ریشه در اعتقادات دارند و برآیند اعتقاداتند و هرچه اعتقادات مردم از استحکام بیشتری برخوردار باشد به همان میزان نیز تکیه بر ارزش ها بیشتر خواهد بود و با تکیه بر ارزش ها، اعتماد در بین مردم ریشه دارتر و عمیق تر می شود. چنانچه نبود اعتماد موجب می شود تا در وفاق اجتماعی خدشه ایجاد شود و به قول توماس برتون باتامور: نبود اعتماد به ویژه از نوع ارزشی و اخلاقی، روابط دوسویه را پرسوء ظن، تیره و بحران زا می گرداند (باتامور، 1372: 43).

بنابراین در جامعه ای ارزش های مشترک بروز و ظهور بیشتری داشته باشند به همام میزان پیوند و اعتماد مردم به همدیگر و به حکومت افزایش می یابد و در سایه آن انسجام و همبستگی اجتماعی نیز بیشتر خواهد شد. با توجه به این مطلب، در سایه گسترش دین الهی در حکومت جهانی علاوه بر گسترش باورهای اسلامی، ارزش های بر آمده از دین اسلام نیز گسترش خواهد یافت و با گسترش آن، عوامل مؤثر در شقاق و تفرقه نظیر: کینه و عداوت و دشمنی و تیرگی قلوب و... از بین می رود و صمیمیت و دوستی و برادری و انسجام جایگزین آن می شود. روایاتی که درباره عصر ظهور و ویژگی های حکومت جهانی از معصومین (ع) نقل شده اند بر این مطلب دلالت دارند. در روایتی به این نکته اشاره شده که در زمان حکومت جهانی هرگونه تیرگی از زمین و از قلوب مردم برداشته خواهد شد.

و لا یَکون مُلکٌ إلّا لِلإِسلام، و تکونُ الأرضُ کفَاتورِ الفِضّه؛ در آن روز حکومتی جز حکومت اسلامی نخواهد بود و سراسر زمین همانند ورق نقره از هرگونه تیرگی پیراسته خواهد بود (ابن طاووس، 1398ق: 83 ). و به تبع آن دوستی و صمیمیت و صفا در بین مردم افزایش می یابد. «... حَتَی إِذَا قَامَ القَائِمُ جَاءَتِ المَزَامِلَهُ... » «مزامله» به معنای دوستان همدل و همراز و با لطف و صفایی است که دوستی شان، چنان محکم است که گویا برادران تنی و از یک پدر و مادرند. (مجلسی، 1403: ج52، 375). و این به جهت از بین رفتن کینه و عداوت از قلوب مردم در آن زمان است.

لَو قَد قَامَ قَائِمُنَا ... لَذَهَبَتِ الشَّحنَاءُ مِن قُلُوبِ العِبَادِ؛ قائم وقتی قیام کند، کینه ها و دشمنی ها از قلوب مردم خارج می شود (صدوق، 1362: ج2، 626).

بنابراین تکیه بر ارزش های مشترک مانند تکیه بر باورهای مشترک را باید یکی دیگر از عوامل مؤثر در انسجام و همبستگی اجتماعی به شمار آورد. با این وصف می توان گفت:

حکومت جهانی ---> حاکمیت دین الهی ---> ایجاد ارزش ها ---> پیوندواعتمادعمومی---> انسجام اجتماعی

3- ایجاد اهداف مشترک از راه حاکمیت دین الهی

گفته شد حاکمیت دین الهی و یکتاپرستی، یکی از دست آوردهای مهم حکومت جهانی امام مهدی (عج) است. فراگیری دین الهی در جامعه و حاکمیت آن دارای آثار مختلفی است. یکی از آثار مهم آن ایجاد اهداف مشترک در میان مردم است. و از طرفی تکیه بر اهداف مشترک موجب وفاق و همبستگی اجتماعی خواهد بود. با توجه به این که در حکومت جهانی دایره شمول و فراگیری دین به گونه ای است که همه پهنه گیتی را در بر خواهد گرفت به همین میزان حوزه های تأثیر گذاری اش نیز فراگیر خواهد بود. و در نتیجه به همین نسبت انسجام بخشی آن نیز افزایش می یابد و همه مردم جهان را بر خواهد گرفت. بنابراین می توان گفت:

با گسترش دین و حوزه های مختلف آن در حکومت جهانی، اهداف مشترک انسانی به وجود می آید و این اهداف موجب وفاق و همبستگی اجتماعی خواهد بود. بنابراین می توان گفت:

حکومت جهانی---> حاکمیت دین الهی---> ایجاد هدف مشترک---> انسجام و همبستگی اجتماعی

4- ایجاد هویت مشترک بین اقوام و ملل از راه فراگیر شدن دین الهی

به باور جامعه شناسان هویت اجتماعی در احساس مشترک افراد و اقوام با یکدیگر دارای اهمیت ویژه ای است «و شیوه هایی است که به واسطه آنها افراد و جماعات در روابط اجتماعی خود از افراد و جماعات دیگر متمایز می شوند و حاصل آن برقراری روابط و پیوندهای هویتی و متمایز ساختن نظام مند شباهت و تفاوت میان افراد و جماعت ها است» (صالحی امیری، 1389: 61 -62 ) و احساس هویت مشترک نیز موجب انسجام و همبستگی اجتماعی می شود.

عوامل و عناصر مختلفی در ایجاد هویت تأثیرگذارند. تکیه بر دین و مذهب یکی از عناصر مهم آن به شمار می رود و در این راستا گسترش دین اسلام در حکومت جهانی موجب می شود تا پیروان ادیان و اقوام مختلف با فرهنگ های گوناگون، در محور دین اسلام دور هم جمع شوند و از این جهت به نقطه مشترکی دست یابند. گردهم آمدن مردم حول محور این دین هویت جمعی شکل خواهد گرفت و با شکل گیری هویت جمعی انسجام و همبستگی اجتماعی تقویت خواهد شد. بنابراین می توان گفت:

حکومت جهانی---> استقرار دین اسلام در جهان---> هویت جمعی---> انسجام و همبستگی اجتماعی

5- فراگیری تعلق عاطفی مردم به امام مهدی (عج) از راه گسترش دین اسلام در حکومت جهانی

عواطف و احساسات از ابعاد مهم وجود انسان است؛ و از عوامل مهم در تحکیم و تثبیت انسجام اجتماعی به شمار می رود. «احساس تعلق به جمع و اعتماد و دوستی متقابل اجتماعی از مشخصه های اصلی همبستگی اجتماعی اند، ریشه های محکمی در وابستگی عاطفی دارند. زیرا وابستگی عاطفی، احساس تعهد ایجاد می کند و علاقه های اجتماعی را تشدید می نماید. در قرآن کریم نیز به این مطلب اشاره شده است. خداوند با تأکید بر این مطلب در این زمینه می فرماید:

بگو (ای پیامبر ) اگر خدا را دوست می دارید، از من پیروی کنید تا خدا (هم ) شما را دوست بدارد (آل عمران: 31)؛ (نظری، 1390: 29-30). بر طبق این آیه از الزامات محبت، اطاعت از رسول خدا (ص) است؛ و اطاعت از رسول اکرم (ص) و اهل بیت (ع) که مورد تأکید رسول خدا (ص) است موجب می شود تا آنان در پیروان شان قدرت تأثیرگذاری داشته باشند؛ و چنین قدرتی موجب می شود تا پایبندی به باورها و تکالیف دینی و قواعد اخلاقی در میان مردم بیشتر شود و این امر موجب انسجام اجتماعی خواهد شد. روایاتی که وضعیت جامعه عصر حکومت جهانی را ترسیم نموده اند به تعلق عاطفی مردم نسبت به امام مهدی (عج) تصریح کرده اند. به گونه ای که مردم او را همانند ملکه زنبوران عسل احاطه می کنند و به او پناه خواهند آورد. یَأوَی إلی المهدیّ أمّتُهُ کَما تَأوی النّحلُ إلی یَعسوبِها (حر عاملی، 1425: ج5، 271).

بنابراین احساس تعلق عاطفی مردم در سایه حکومت جهانی به امام مهدی (عج) نسبت به دایره گسترش دین اسلام، گسترش خواهد یافت و این امر موجب موجب پایبندی مردم به باورها و ارزش ها و هنجارهای رفتاری دین خواهد شد و با وجود چنین پای بندی مردم به دین در جامعه وحدت نظر به وجود می آید و موجب انسجام و همبستگی اجتماعی خواهد شد. بنابراین:

وابستگی عاطفی مردم به امام مهدی (عج) ---> پایبندی به باورها و ارزش ها و رفتارها انسجام اجتماعی

6- ایجاد نظام هنجارهای مشترک

باورها و ارزش ها در ایجاد هنجارها نقش دارند و در حقیقت «هنجارها صورت عملی باورها و ارزش ها است» (همان، 1390: 29-30). با تشکیل حکومت جهانی مردم به امامت امام مهدی (عج) باور پیدا می کنند و ارزش های حاکم بر جامعه بر طبق این باور شکل خواهند گرفت؛ در این صورت لزوما هنجارهای حاکم بر اجتماع نیز ماهیت دینی و مهدوی پیدا خواهند کرد. و با ایجاد نظام هنجارهای مشترک مردم حول محور آن جمع خواهند شد و در سایه آن انسجام و همبستگی اجتماعی تقویت می شود.

حکومت جهانی تحکیم باورها و ارزش ها---> تثبت هنجارها---> انسجام و همبستگی اجتماعی

7- گسترش و فراگیری آیین ها و مناسک دینی در حکومت جهانی

آداب و مناسک دینی، صورت عملی و صبغه شکلی تبلور باورها و اعتقادات و ارزش ها و اخلاقیات در ادیان مختلف است؛ و یکی از عوامل مهم انسجام اجتماعی به حساب می آیند. به خصوص اگر این آداب و مناسک به صورت دسته جمعی انجام بگیرند از کارکرد مؤثرتری در انسجام و همبستگی اجتماعی برخوردار خواهند بود. «دورکیم به پیروی از رابرتسون اسمیت معتقد است که بعد مناسکی دین نقش مهمی در تقویت همبستگی اجتماعی دارد زیرا افراد از طریق مشارکت در مناسک و مراسم مذهبی اقتدار اخلاقی جامعه را آشکار می کنند و احساسات اخلاقی و اجتماعی از همین طریق تقویت و تجدید می شود. و از همین طریق است که پیوند میان افراد و اعضای جامعه تقویت و تشدید می گردد» (فصیحی، 1389: 138-139) با گسترش و حاکمیت دین اسلام در عصر ظهور و در حکومت جهانی، بعد آیینی و مناسکی دین نیز گسترش خواهد یافت؛ و مردم به سوی آیین ها و مناسک دینی بیشتر روی خواهند آورد. این مطلب از مجموعه روایاتی که بیان گر وضعیت دین در حکومت جهانی هستند قابل برداشت است و در این رابطه در برخی از روایات به تعلیم فراگیر قرآن اشاره شده است. مانند روایتی که می گوید در عصر ظهور توسط امام مهدی (عج) خیمه ای بر پا می شود و در آن قرآن به مردم تعلیم داده می شود. إذا قام قائم آل محمد ضُرِبَ فَسَاطِیطُ، و یُعَلَّمُ النّاسُ القرآنَ عَلَی ما أنزلَ اللّهُ عزّ و جلّ... (مفید، 1372: ج2، 386).

انجام مناسک و آیین های دینی موجب می شود مردم با اجتماع خود در آنها از حال همدیگر بیشتر با خبر شوند و در صدد برایند تا مشکلات همدیگر را بر طرف نمایند و در نتیجه صمیمیت و اتحاد در بین مردم بیشتر خواهد شد و آن نیز تحکیم انسجام اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.

حکومت جهانی و بزرگداشت آیین ها و مناسک حضور و اجتماع مردم---> انسجام و همبستگی اجتماعی

امنیت اجتماعی

واژه امنیت (security) در زبان فارسی و عربی به معنی آسایش و ضد ترس و خوف (فراهیدی، 1409، ج8، 388؛ راغب اصفهانی، 1387: 25) سلامت، راحتی و آسایش، عافیت (نفیسی، 1343: ج1، 396) ایمن شدن (معین، 1363: ج1، 354) در امان بودن (دهخدا، 1377: ج1، 2894) آسودگی (عمید، 1363: ج1، 233) آمده است. در مجموع امنیت به «ایمنی و آرامش و آسودگی، اطمینان و آرامش خاطر، و مصون بودن از هرگونه ناامنی، بیماری، فقر و در کل هر عاملی که آرامش و آسودگی انسان را از بین ببرد معنی شده است. امنیت یکی از نیازهای اولیه جوامع بشری است؛ زیرا در سایه امنیت انسان می تواند در زمینه های مختلف رشد کند و به پیشرفت دست یابد. ایمان نیز ریشه در این ماده دارد و به معنای قرار دادن خود و دیگران در امن و امان است؛ زیرا مؤمن با قبول ایمان، خود و دیگران را در امنیت قرار می دهد. رسول خدا (ص) در این باره فرمود: مؤمن را مؤمن گویند چون جان و مال مردم از او در امان است (مجلسی، 1403: ج67، 63).

تعریف اصطلاحی امنیّت

امنیّت در اصطلاح عبارت است از دست یابی به شرایطی که فرد و جامعه را از هر نوع تهدید بالقوّه و بالفعل از سوی امنیّت ستیزان داخلی و خارجی در امان دارد؛ به طوری که بتوان با آرامش و آسایش کامل، در راستای پیشبرد اهداف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی گام بر داشت» (وطن دوست، 1387: ج1، 337). امنیت دارای مفهوم وسیعی است و عرصه های مختلفی در حوزه های گوناگون فردی و اجتماعی را در بر می گیرد.

اصطلاح امنیت اجتماعی (societal security) واژه ای نو پدید است و عمر کوتاهی در ادبیات علوم اجتماعی دارد. (رضایی، 1391: 191 ) در امنیت اجتماعی عقل، اراده و عمل جمعی انسان تأثیرگذار است. (همان، 1391: 190) تعاریف مختلفی برای امنیت اجتماعی شده است در یکی از آن تعاریف آمده، امنیت اجتماعی عبارت است از:

آسودگی خاطر مردم از ترس، تهدید، اضطراب، و مصون ماندن جان، مال، ناموس، هویت و اعتقادات آنان از هرگونه تهدید و تعرض مفروض... امنیت اجتماعی نگران تهدیدهایی است که هویت جامعه را مورد تعرض قرار می دهند. چون اگ