در تازه‌ترین گام برای تسهیل ترانزیت کالا میان ایران و ترکیه، رؤسای کل گمرکات دو کشور با یک ویدئوکنفرانس مشترک راهکارهای رفع موانع ترخیص کشنده‌ها و کامیون‌های ایرانی در ترکیه را دنبال کردند. این گفت‌وگو که به‌ریاست «فرود عسکری» از ایران و «سزای اوچارماک» از ترکیه برگزار شد، برخی گشایش‌های اداری و عملیاتی جدید را در پی داشت و وعده همکاری نزدیک‌تری را برای به‌حداقل‌رساندن توقف ناخواسته ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای داد.
در جریان این مذاکره، طرف ترکیه‌ای تأکید کرد که آماده است با ایجاد کانال‌های اطلاعاتی مستقیم و تسریع مراحل گمرکی، تمام کشنده‌ها و کامیون‌های ایرانیِ دارای شرایط را بدون تأخیر از بنادر و گمرک‌های ترکیه ترخیص کند. این توافق نقطه عطفی در روابط اقتصادی دو کشور تلقی می‌شود، چرا که حجم قابل توجهی از حمل‌ونقل کالا بین اروپا و آسیا از مسیر آنکارا–تبریز عبور می‌کند و توقف ناگهانی ناوگان می‌تواند هزینه‌زا و وقت‌گیر باشد.
مدارک و مسیرهای ترخیص
صاحبان کشنده‌های ساخت ۲۰۱۹ به بعد که تا پایان سال ۱۴۰۳ وارد ترکیه شده‌اند، باید ظرف مهلت تعیین‌شده اسناد زیر را به یکی از گمرکات مرزی ارائه کنند:
- راهنامه بین‌المللی (CMR) یا هر مستند گمرکی دارای شماره VIN تأییدشده از سوی نمایندگی‌های ایران در ترکیه
- ثبت درخواست ترخیص تا پایان وقت اداری ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ در گمرکات بازرگان، ارومیه یا سرو
دستاوردها و چشم‌انداز همکاری
- تسهیل بازگشت ناوگان ایرانی به جاده‌های ترانزیتی و جلوگیری از انباشت هزینه نگهداری در ترکیه
- تقویت تبادل اطلاعات گمرکی و ایجاد پروتکل‌های هماهنگ برای استعلام‌های لحظه‌ای
کارشناسان حمل‌ونقل معتقدند این اقدام می‌تواند علاوه بر کاهش توقف‌های طولانی، زمینه را برای توافق‌های بعدی در زمینه سهمیه‌های حامل‌های انرژی و تعرفه‌های حمل‌ونقل بین دو کشور هموار کند. در صورت اجرای کامل توافق‌ها، انتظار می‌رود میانگین زمان ترخیص هر دستگاه تا ۵۰ درصد کاهش یابد و هزینه‌های اضافی شرکت‌های حمل‌ونقل ایرانی به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کند.